دارا خسروشاهی، مدیرعامل تاکسی اینترنتی اوبر

دارا خسروشاهی، متولد ۷ خرداد ۱۳۴۸ (۲۸ می ۱۹۶۹) در تهران است. پدر او، حسن خسروشاهی از کارآفرینان به‌نامی است که کارخانه‌های تولیدی زیادی را در ایران تأسیس کرده است. دارا خسروشاهی که در سال‌های ابتدایی تحصیل از ایران مهاجرت کرده، اکنون به یکی از مشهورترین مدیران عامل دنیای فناوری تبدیل شده و پس از ۱۲ سال فعالیت حرفه‌ای در شرکت اکسپدیا، اینک به عنوان مدیرعامل «اوبر» بزرگ ترین سرویس تاکسی اینترنتی جهان مشغول به کار است

 

دنیای پردازش آنلاین: دارا خسروشاهی فرزند اصغر و لیلی خسروشاهی و برادرزاده حسن خسروشاهی است.
حسن خسروشاهی تاجر نامدار ایرانی است که بسیاری از کارخانه‌های بزرگ ایرانی با نام او و خاندان خسروشاهی تأسیس شده‌اند. حسن خسروشاهی مدارک دانشگاهی خود را در رشته‌های اقتصاد و حقوق از دانشگاه تهران دریافت کرده است. برندهای تولی‌پرس، تولیدارو، مینو، تی‌دی و غیره، تنها بخشی از کارخانجات و شرکت‌هایی هستند که حسن خسروشاهی در ایران تأسیس کرد. او در سال ۱۹۷۸ همراه با خانواده‌اش از ایران مهاجرت کرد.

تا سال ۱۹۸۱ خبری از این خانواده در دست نبود تا این که ردپای خسروشاهی بزرگ، در سال ۱۹۸۱ در ونکور کانادا پیدا شد.
او پس از نقل مکان کامل به کانادا، اولین فعالیت‌های تجاری خود را با تأسیس شرکت Persis Holdings آغاز کرد و پس از مدتی، اولین شعبه‌های فروشگاه‌های معروف Future shop را در کانادا تأسیس کرد. این فروشگاه‌های زنجیره‌ای که به فروش تجهیزات الکترونیکی معروف هستند، در سال ۲۰۰۱ توسط best buy خریداری شدند. ثروت حسن خسروشاهی در سال ۲۰۱۲ حدود ۹۴۰ میلیون دلار برآورد شده است.

سال‌های ابتدایی (زندگی در ایران و مهاجرت)

دارا خسروشاهی تا سن ۹ سالگی به همراه خانواده‌اش در ایران اقامت داشته است.
خانواده‌ی او در این سال‌ها ۱۵ کارخانه را در ایران اداره می‌کردند. این کارخانه‌ها در صنایع گوناگون از مواد غذایی گرفته تا دارو، لوازم آرایشی و بهداشتی و شوینده‌ها فعال بوده‌اند. خسروشاهی سال‌های زندگی در ایران را بسیار جذاب می‌داند و از آن سال‌ها، محصول به‌یادماندنی پودر لباسشویی «دریا» را به‌یاد می‌آورد که برای رقابت با تاید در آن زمان تولید می‌شده است.

دارا خسروشاهی پس از شروع مبارزات انقلاب اسلامی در ایران، همراه با خانواده‌اش کشور را ترک می‌کند. آن ها ابتدا به شهر نیس رفته و سپس به نیویورک مهاجرت می‌کنند. او این سال‌ها و تنش‌های میان دولت امریکا و ایران به یاد می‌آورد و از فوتبال، به عنوان پلی برای دوست شدن با امریکایی‌ها یاد می‌کند.
دوران نوجوانی خسروشاهی برای او آسان نبوده است. پدر که به قصد عیادت پدربزرگ دارا به ایران باز می گردد به مدت 6 سال اسیر زندان شده و مادرش به ناچار وظیفه سرپرستی او و برادرانش را به تنهایی در غربت برعهده می‌گیرد.

تحصیلات دانشگاهی

دارا خسروشاهی به پیشنهاد پدر که پزشکی را بهترین حرفه می‌دانسته، برای جراح شدن وارد دانشگاه می‌شود. او علاقه‌ای به این رشته نداشت و به‌همین خاطر پس از مدتی به مهندسی بیوالکتریک تغییر رشته داد. او مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۹۹۱ از دانشگاه براون دریافت می کند.

ورود به دنیای کسب و کار

خسروشاهی پس از فارغ‌التحصیلی بین ادامه تحصیل و وارد شدن به دنیای کسب و کار باید یکی را انتخاب می‌کرد. او در تابستان پس از فارغ‌التحصیلی به عنوان کارآموز به شرکت Allen & Company رفته و آنجا با فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و بورس اوراق بهادار آشنا می شود. فعالیت در این فضا او را به کار وفعالیت تشویق می‌کند و دارا خسروشاهی تحصیلاتش را در مقطع کارشناسی به پایان می‌رساند.
وی هنوز هم در کنفرانس معروف SUN VALLEY این بانک شرکت می کند.

سال ۱۹۹۸ بود که دارا خسروشاهی پس از فعالیت‌های حرفه‌ای در زمینه‌ی سرمایه‌گذاری و بانکداری، با «بری دیلر» آشنا می‌شود. دیلر که استعداد بالای خسروشاهی در مدیریت و آنالیز مالی را می‌بیند، از او دعوت می‌کند که به شرکت InterActiveCorp بپیوندد. خسروشاهی در IAC سمت مدیر امور مالی را برعهده گرفت.

این هولدینگ بزرگ متشکل از معتبرترین برندهای رسانه‌ای اینترنتی مانند HomeAdvisor، Vimeo، Dotdash (About.com)، Dictionary.com، The Daily Beast، و Investopedia است.
او نقش مهمی در شبکه‌های تلویزیونی ایالات متحده داشته و برای راه‌اندازی شبکه خصوصی نیز تلاش هایی داشته است که البته خود را در این زمینه کاملاًً شکست خورده می داند، وی معتقد است این کار بیشتر از سودده بودن زیان‌آور است، به اعتقاد خسروشاهی هزینه تولید محتوا برای شبکه بیشتر از هزینه تبلیغاتی است که دریافت می کند، در واقع هر چقدر بهتر کار کنید، بیشتر از دست می دهید.

ظاهراً او در این رابطه شکست‌نفسی می کند چرا که در همان دوران توسط بری دیلر – مدیرعامل اجرایی رادیو تلویزیون امریکا – حمایت می شده که در سال ۲۰۰۱ آن پروژه به IAC تغییر نام داده شد. بعدها دیلر و خسروشاهی به‌صورت شراکتی اکسپدیا را به قیمت 1.3 میلیارد دلار از مایکروسافت خریدند.
دو ماه بعد از این معامله، حادثه ۱۱ سپتامبر اتفاق افتاد که علاوه بر مرگ ۳۰۰۰ نفر، صنعت گردشگری نیز به شدت متزلزل شد اما به اعتقاد بری و خسروشاهی، نیاز مردم به مسافرت و از سرگیری زندگی، آن ها را از این وضعیت خارج می کرد.

فعالیت در اکسپدیا (Expedia)

زمانی که خسروشاهی به اکسپدیا پیوست، دوران اوج محبوبیت اینترنت و انبساط حباب سایت‌های اینترنتی بود. او که در زمان کار در IAC این شرکت را زیر نظر داشت، پس از پیوستن به Expedia پیشرفت‌های زیادی را تجربه کرد. خسروشاهی سال‌های اولیه‌ی مدیرعاملی در این شرکت را دشوار می‌داند و می‌گوید در ابتدا نمی‌توانسته با فرهنگ کاری کنار بیاید.

او از این سال‌ها به عنوان زمانی که نقش پررنگی در تغییر رفتارهای مدیریتی‌اش داشته یاد می‌کند. در طول دورانی که خسروشاهی مدیرعامل اکسپدیا بوده، این شرکت مسافرتی فعالیت خود را به بیش از ۶۰ کشور جهان گسترش داد و با برندهایی مانند Hotels.com و Hotwire که سرویس‌های آنلاین رزرواسیون هستند، توانست درآمد خود را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.

موفقیت کنونی اکسپدیا به دور از چالش نبوده است. آن ها در سال‌های ابتدایی با بحران مالی مواجه شدند و اکنون نیز رقیب بزرگی به نام Airbnb تجارت آن ها را تهدید می‌کند.
درآمد اکسپدیا طی ۱۲ ماه به ۹ میلیارد دلار رسید وطبق آمار، این شرکت رشد درآمدی ۲۶ درصدی داشته است.

درآمد این شرکت در ابتدای کار خسروشاهی 2.1 میلیارد بوده که این مقدار رشد، نشان از موفقیت این مدیر ایرانی-امریکایی دارد.
نیویورک تایمز در سال ۲۰۱۵ درآمد خسروشاهی را در میان مدیران عامل در امریکا بالاترین اعلام کرد: حدود ۹۵ میلیون دلار.

مدیرعاملی اوبر (Uber) و چالش‌های پیش رو

خبری که در مورد شرکت اوبر منتشر شد، بسیاری از فعالان دنیای فناوری و صنعت حمل و نقل را شوکه کرد. هیأت مدیره‌ و سرمایه‌گذاران اوبر که به‌دنبال مدیرعاملی جدید برای جایگزینی «تراویس کالانیک»، مؤسس اوبر و مدیرعامل فعلی بودند، به‌یکباره خسروشاهی را که بین نامزدهای این پست قرار نداشت، معرفی کردند.

 

خسروشاهی با قبول این پیشنهاد خودرا به عنوان رهبر یکی از با ارزش‌ترین استارتاپ‌های دنیای فناوری به دنیا شناساند، سرمایه‌گذاران اوبر ارزش این شرکت را حدود ۶۰ میلیارد دلار عنوان کرده‌اند.
البته این موقعیت جذاب، مشکلات و چالش‌های زیادی را نیز برای خسروشاهی به همراه داشت. او با گرفتن فرمان این تاکسی اینترنتی باید پس از ماه‌ها دعواهای حقوقی و مشکلات مدیریتی داخلی، آن را به جاده‌ی موفقیت قبلی برگرداند.

اگر چه «کالانیک» دیگر مدیرعامل اوبر نیست، اما سهام زیادی در این شرکت دارد و در میان هیأت‌مدیره دارای نفوذ است. به هر حال، بسیاری از اعضای هیأت‌مدیره اعتقاد داشتند «جفری ایملت»، مدیرعامل سابق شرکت جنرال الکتریک، تخصص نرم‌افزاری لازم را برای اداره یک شرکت دیجیتالی ندارد. بسیاری از اعضای هیأت‌مدیره در عوض، طرفدار ویتمن بودند. خسروشاهی حکم آتش‌بس را داشت و سومین گزینه قابل قبول بود.

خسروشاهی که اکثر عمر کاری خود را در واشنگتن گذرانده، در سیلیکون ولی آنچنان شناخته شده نیست. اگرچه هردوی این مکان‌ها به عنوان قطب‌های فناوری امریکا شناخته می‌شوند، اما رقابت‌هایی نیز میان آن ها وجود دارد.
خسروشاهی با قبول سمت مدیرعاملی اوبر، با مشکلاتی همچون دعواهای مدیرعامل قبلی با سرمایه‌گذار اصلی یعنی Benchmark، مشکلات قانونی خودروهای خودران اوبر و چالش‌های مالی فراوان روبه رو است.
«مایکل فار»، رییس شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری فار، میلیراند واشنگتن می‌گوید:

«خسروشاهی یک نوآور استراتژیک است و نشان داده این توانایی را دارد که معامله‌های به‌موقعی در اکسپدیا انجام دهد. این مهارت‌ها می‌توانند به شرکت اوبر کمک کنند رقیب اصلی داخلی خود، یعنی شرکت لیفت (Lyft) را پشت سر بگذارد.»

کارشناسان می‌گویند در کنار ایجاد فرهنگی تازه برای کارکنان، قرار دادن اوبر در مسیر سودآوری جزو اولین وظایف خسروشاهی است. با توجه به موقعیتی که او در سیلیکون ولی و وال‌استریت دارد، به نظر می‌رسد سرمایه مهمی برای سوق دادن اوبر به سمت عرضه عمومی سهام باشد. برای سرمایه‌گذارانی که نسبت به اعتبار شرکتی مثل اوبر تردید دارند، خسروشاهی گزینه‌ای بود که می‌تواند وجهه این شرکت را اصلاح کند.
کارشناسان می‌افزایند به واسطه ارتباطات، تجربه و سوابقی که او دارد، بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری تمایل بیشتری به همکاری با اوبر پیدا می‌کنند؛ به ویژه اگر این شرکت عرضه عمومی شود.

سایرفعالیت‌ها

خسروشاهی در حال حاضر در هیأت مدیره‌ی نیویورک تایمز و Fanatics عضویت دارد. Fanatics استارتاپی در حوزه‌ی فروش محصولات ورزشی است.
فعالیت خسروشاهی در نیویورک تایمز، روحیه‌ای انتقادی همراه با فعالیت‌های سیاسی پراکنده به او داده است. وی به دلیل انتقادهای صریحش از دونالد ترامپ هم شهرت دارد و از حامیان مالی هیلاری کلینتون در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ امریکا بود.
او که خود را تجسم رؤیای امریکایی می‌داند از منتقدان فرمان ترامپ برای ممنوعیت سفر شهروندان شش کشور به امریکا بود. به عقیده او امریکا «ملت مهاجران» است.

خانواده

دارا خسروشاهی در سال ۲۰۱۲ با همسر دوم خود «سیدنی شاپیرو» در لاس‌وگاس ازدواج کرد. او درباره‌ی ازدواجش می‌گوید:

«من در ۱۲/۱۲/۱۲ در لاس‌وگاس با همسرم ازدواج کردم. او در مراسم عروسی یک تی شرت ساده پوشیده بود. این نشان می‌دهد که من با چه همسری خوشحال و خوشبخت هستم.»

او چهار فرزند دارد و وقت زیادی را با فامیل بزرگ خود می‌گذراند.

پسرعمه‌های خسروشاهی، هادی و علی پرتوی، بنیان گذاران وب سایت آموزشی code.org در سیلیکون ولی به‌خوبی شناخته‌شده هستند. آن ها ازکودکی با خسروشاهی بزرگ شده‌اند.
حسن خسروشاهی عموی دیگر وی- یکی از میلیاردهای آن دوران، بعد از مهاجرت خانواده خسروشاهی تصمیم گرفت تا به کانادا برود. وی شرکتی تحت عنوان فروشگاه آینده تأسیس کرد و بعدها یک شرکت هلدینگ برای ارایه ی مجوزهای داروسازی و موسیقی بنیان نهاد.

همه اینها یعنی وی شبکه‌ای از اعضای خانوادگی شاخص در حوزه تکنولوژی و تجارت داشته که به مراتب فراتر از شرکتی همچون اکسپدیا بوده است.
به عنوان مثال برادرش کاوه مدیرعامل بانک سرمایه گذاری ALLEN & CO است.
تعدادی از پسرعموهای دیگرش از مدیران اجرایی گوگل هستند.

پسرعموی دیگرش امیر خسروشاهی پس از خرید استارت‌آپ هوش مصنوعی‌اش با قیمت ۴۰۰ میلیون دلار توسط اینتل اکنون در اینتل فعالیت می کند.
پسرعموهای دوقلویش علی و هادی نیز سال ۲۰۰۹، استارت‌آپ خود را با قیمت ۲۰ میلیون دلار به MYSPACE فروختند و به عنوان سرمایه‌گذاران فرشته در پروژه‌های بزرگی همچون AIRBNB، دراپ‌باکس، اوبر، فیسبوک، CODE.ORG تأمین سرمایه و مشارکت داشته‌اند.

جوایز و افتخارات

در ماه ژوئن ۲۰۱۳ شرکت حسابداری بریتانیایی «ارنست اند یانگ» دارا خسروشاهی را به عنوان برنده ی جایزه کارآفرین سال در شمال غربی اقیانوس آرام اعلام کرد. او همچنین در «فهرست ایرانیان برجسته امریکایی» در فهرست وزارت امور خارجه ایالات متحده قرار دارد.