بهناز فرحی، معمار و طراح لباس های هوشمند + فیلم

بهناز فرحی دانش آموخته ی دانشگاه کالیفرنیا جنوبی امریکا در رشته معماری و طراحی، لباس هوشمندی را طراحی کرده که از آن بعنوان نسل آینده پوشش افراد یاد می شود. در داخل این لباس دوربین و حسگرهایی تعبیه شده اند که با خیره شدن افراد دیگر به شخص کاربر با توجه به سن و جنسیت آن ها، لباس هوشمند شروع به نشان دادن واکنش و به نوعی کاربر را نسبت به این مسأله مطلع می کند

 نسترن نجاران

دنیای پردازش آنلاین: بهناز فرحی، (متولد تهران ۱۳۶۴) معمار ایرانی- امریکایی است که بیشتر بخاطر طراحی لباس های هوشمند اینتراکتیو متقابل شهرت دارد.
بهناز فرحی از پدری شیرازی در تهران متولد و بزرگ شد. او که از کودکی علاقمند به طراحی و ساخت وسایل مکانیکی بود پس از پایان تحصیلات خود در رشته معماری در دانشگاه شهید بهشتی و آزاد در ایران به لس آنجلس نقل مکان کرد و در آنجا موفق به دریافت دومین کارشناسی ارشد خود در دانشکده معماری یو سی اس (USC) شد. وی دارای مدرک دکترای هنر و تمرین رسانه ای میان رشته‌ای از دانشکده هنرهای سینمایی USC است و در حال حاضر استادیار طراحی در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، لانگ بیچ است.
در سال ۲۰۱۵ او یک شنل با استفاده از چاپ سه بعدی با عنوان «نوازش نگاه» ابداع کرد. ساختار لباس به گونه ای بود که هنگامی شخصی به بخشی از آن خیره می‌شد آن بخش واکنش نشان داده و بسته می‌شد، در حقیقت لباس ظاهراً به نگاه دیگران واکنش نشان می‌دهد.
در داخل این لباس هوشمند که از آن به عنوان نسل آینده پوشش افراد یاد می شود دوربین و حسگرهایی تعبیه شده اند که با خیره شدن افراد دیگر به شخص کاربر با توجه به سن و جنسیت آن ها، شروع به نشان دادن واکنش و به نوعی کاربر را نسبت به این مسأله مطلع می کند.
هنگامی که دوربین تشخیص دهد فردی در حال نگاه کردن به شما است، رشته های روی لباس مانند یک شقایق دریایی تکان می خورند و حتی به شما امکان می دهند سن و جنس شخص را تخمین بزنید!
به گفته فرحی این لباس سه بعدی هوشمند همچون پوست دوم انسان عمل می کند و به گونه ای نفس می کشد. این پروژه چندین جایزه مانند جایزه طراحی فناوری جهانی ۲۰۱۶ و نوآوری Fast Company 2016 توسط Design Linda Tischler Award را دریافت کرد.
از منظر فنی، کارهای فرحی مبتنی بر طراحی محاسباتی، ساخت دیجیتال، محاسبه مواد و هوش مصنوعی است و از منظر نظری، کار وی همچنین توسط فمینیسم، علوم اعصاب و فلسفه شناختی مورد توجه است.
از دستاوردهای دیگر فرحی، ساخت سیناپس است که یک کلاه ایمنی سه بعدی محسوب می شود و با توجه به فعالیت های مغزی کاربر خود، شروع به حرکت و روشن کردن چراغ های خود می کند.

سبک کار

بهناز فرحی به زبان ساده می‌گوید که در کارهایش از طبیعت و هنر الهام می‌گیرد و به ارتباط بین انسان با محیط ساخته شده پیرامونش می‌پردازد.
او گفت: «برقراری این ارتباط می‌تواند با استفاده از تکنولوژی‌های جدید مانند رباتیک و هوش مصنوعی باشد. هدف از این ارتباط خلق موادی است که نسبت به محیط اطرافشان تعامل داشته باشند و مثل یک موجود زنده پاسخ دهند تا بتوانند بیان کننده مباحث وسیع‌تری باشند. مثلاً بتوانند نشان دهنده احساسات انسان ها یا منعکس کننده ارتباط بین آن ها باشند.»
بهناز عقیده دارد که برای ایجاد یک ایده جدید به نگاه میان رشته‌ای بین معماری و طراحی نیاز است و می‌گوید این نگاه کار من را به عرصه جدیدی وارد کرد. یعنی تلفیقی از چند رشته برای خلق یک اثر.
بهناز هدف ایده هایش را ایجاد فضای جدید برای خلق حرکت و تعاملی کردن فضا عنوان می‌کند. تا جایی که گفت علاقمند هستم سریع‌تر طراحی معماری را وارد دنیای مد و فشن کنم.

منابع الهام

بهناز فرحی عقیده دارد از طراحی و معماری ایرانی و همچنین فیلم‌های کیارستمی تأثیر گرفته. او از معماران و طراحان ایرانی مانند «فرشید موسوی»، «نادر تهرانی» و «محسن مصطفوی» نیز الگو گرفته.
اما برای بهناز «زاها حدید»، معمار عراقی انگلیسی نیز زن تأثیرگذاری بوده تا با الهام از او این مسیر پر چالش را طی کند.
بهناز فرحی عقیده دارد که می‌داند مسیری که انتخاب کرده آسان نخواهد بود و با تلاش می‌تواند به موفقیت دست یابد.
او گفت برای این چالش‌ها خود را آماده کرده است. بهناز فرحی می‌گوید که این چالش ها می‌تواند هم به نوع نگاه افراد برگردد و هم به محیطی که ما در آن بزرگ شدیم.
به عنوان مثال می‌گوید: «سال اولی که در امریکا وارد دانشگاه شدم ایده‌ای را به استادم دادم و بسیار استقبال کرد. او از من خواست ایده ام را بسازم. اینجا چالش من شروع شد.
من نمی‌دانستم از کجا شروع کنم. اصلاً نمی‌دانستم یک زن می‌تواند با این ابزار کار کند. من آن ترم در ورکشاپ‌های مختلف بودم تا کار با ابزار آلات بزرگ و ربات‌های مختلف را یاد بگیرم و ایده‌ام را بسازم.»
بهناز عقیده دارد این فضایی بوده که به او قدرت داده. او در ادامه گفت که آن ترم بسیاری از نگرش‌هایی که به عنوان یک زن از خودم داشتم، تغییر کرد و باعث شد چیزی که من خیلی علاقه داشتم در خودم پیدا کنم، در من رشد کند.

از ماسک های زنان جنوب تا ماسکی در دل کالیفرنیا
خانم فرحی در مورد پرو‌ژه ماسک‌هایش می‌گوید که از ماسک های زنان جنوب الهام گرفته است. هدف این پروژه برای بهناز قدرت دادن به زنان برای ایجاد ارتباطات و همچنین تلفیق یک المان سنتی ایرانی با تکنولوژی جدید بوده است.

داستان مهاجرت

تصمیم مهاجرت برای بهناز آسان نبوده.
او می‌گوید که وقتی تصمیم گرفتم به امریکا بیایم برایم راحت نبود چون حتی نمی دانستم چه پروسه‌ای را باید طی کنم. یادم است نامه‌ای را برای والدینم نوشتم و به در یخچال زدم و به آن ها اطلاع دادم که من دارم به کالیفرنیا می‌روم.
شاید پدرم آن نامه را ابتدا جدی نگرفت. اما یک سال بعد من برای دانشگاه اقدام کرده بودم و در هواپیما داشتم به سمت لس آنجلس می‌رفتم.
این برای من هیجان انگیز بود چون برایش تلاش کردم و داشتم به هدفم می‌رسیدم. اما وقتی با یک چمدان وارد کشور دیگری می‌شوی و مهاجرت می‌کنی کارسختی انجام داده‌ای، چون علاوه بر درس خواندن باید زبان و فرهنگ یک جامعه را نیز بیاموزی و همه این عرصه‎ها را خودت به تنهایی جلو می‌بری.
.حضور زنان در رشته معماری چطور است؟
بهناز فرحی عقیده دارد حضوز زنان در رشته معماری دو گونه است.
یکی در بحث حرفه معماری که همچنان حضور زنان کم است و دیگری دردانشگاه که نسبت به قبل دانشجویان دختر بیشتری به سمت این رشته رفته اند.
اما خانم فرحی می‌گوید در بخش آموزشی همچنان مردان درنقش اساتید هستند تا زنان و این فقط هم موضوع ایران نیست.
او عقیده دارد حضور بیشتر زنان در جایگاه‌های بالای جامعه می تواند الهام‌بخش باشد و می تواند باعث ایجاد تغییرات اساسی در جامعه هم بشود. او می‌گوید:
«به عنوان مثال در دوره کرونا زنانی که رهبر جامعه‌ای بودند و نقش مدیریتی داشتند به نظرم موفق‌تر عمل کردند.»

زنان نسل بعدی آرزوهای بزرگی داشته باشند
بهناز فرحی از «کامالا هریس»، معاون جو بایدن در امریکا یاد کرد و از او نقل قولی گفت که به نظرش می‌تواند برای زنان دیگر هم الهام بخش باشد. او گفت کامالا هریس از زنان امریکا خواست که آ‌رزوهای بزرگی داشته باشند و وقتی مسؤولیتی را قبول می‌کنند آن را با اقتدار انجام دهند. بهناز فرحی گفت که دوست دارد این پیام را به گوش زنان ایرانی هم برساند.
خانم فرحی گفت: «دوست دارم به زنان ایرانی بگویم که ورای آنچه که جامعه یا خانواده یا خودتان از خودتان انتظار دارید آرزو کنید و به سمت آرزوهایتان پیش بروید، استمرار داشته باشید از کاری که انجام می‌دهید و اگرمسؤولیتی دارید آن را با اعتماد به نفس انجام دهید. این نگاه نسل بعدی ما را به موفقیت‌های بزرگ تری می‌رساند.

Bodyscape

Bodyscape، لباس «فشن» پرینت سه بعدی شده ایست که با حرکات شخصی که آنرا پوشیده، درخشان می شود؛ طرح این پوشاک از بدن انسان الهام گرفته شده است. آیا شما لباسی که با توجه به حرکات بدنتان نورانی می شود را خواهید پوشید؟! این سبک پوشاک قطعاً می تواند برای تفریح و جشن ها استفاده شود.
فقط صدها نفر از مردم را تصور کنید که فقط با حرکت کردن، دریای با شکوهی از نور درست می کنند!
فرحی برای ساخت این ایده از پرینتر سه بعدی استفاده کرد.
در این لباس از تعداد زیادی LED استفاده شده تا همانطور که خودش می گوید رقص شاعرانه ای از نور با توجه حرکات انسان بسازد.

ایده اولیه این لباس از بدن انسان الهام می‌گیرد. همانطور که فرحی توضیح می دهد: «وقتی که پوشنده، حرکت می کند و می چرخد، ژیروسکوپی که آهنگ حرکت شانه هایش را کنترل می کند، LED های روی لباس را روشن می کند.» لباس «بادی اسکپ» نقش مهندسی هندسه و مواد برای ساخت سازه های پویا و داینامیک با پرینتر سه بعدی را نشان می دهد. او برای ساخت این لباس از پرینتر سه بعدی SLA و با موادی که انعطاف‌پذیر نبودند، استفاده کرده است.
فرحی، همزمان با استفاده از مهندسی هندسه و علم مواد، از خطوط بلندی روی پوست استفاده کرده که بر اساس خطوط توپولوژیکال خود پوست در سال ۱۸۶۱ توسط «کارل لانگر» آناتومی شناس، کشف شده است.
این خطوط نشان دهنده قسمت هایی از پوست هستند که کمترین میزان انعطاف پذیری را دارند. در مورد «بادی اسکپ» گرچه هیچکدام از مواد پرینت سه بعدی شده، انعطاف پذیر نیستند اما کاربرد این خطوط بلند کمک به حرکت بدون لباس است.
به عنوان نتیجه؛ متریال پرینتر سه بعدی با این خطوط بهتر کار خواهند کرد تا بدون آن. فرحی با نقشه برداری از خطوط بلند و همچنین کار با منحنی های دو بعدی، لباس درخشنده ای ساخته که با زیبایی و ظرافت حرکت می کند. سیستم نور آن با استفاده از یک ژیروسکوپ قابل ردیابی و ۹ محور حرکتی در شانه شخص پوشنده، کار می کند. این اطلاعات جمع آوری شده، سپس به میکروکنترلی می رسد که نوار LEDهای قرار داده شده در زیر سطح پوشاک را روشن می کند.
به خاطر حرکات بدن، بافت های رنگارنگ گوناگونی روی این لباس جذاب به طور مداوم ظاهر می شوند. این لباس با نورهای دلربا و ظاهر فریبنده برای هر شخصی که آنرا بپوشد، زیباست.

مروری بر آثار

آثار فرحی به به‌کارگیری و آزادسازی ظرفیت‌های بالقوه فضای محیطی تعاملی و ارتباط آن با اندام انسانی معطوف است.
بخش عمده کارهای بهناز فرحی، کنکاشی خلاقانه در ظرفیت‌های محیط‌های تعاملی است در تناسب با اندام آدمی با به‌کارگیری فن‌آوری پیشرفته در طراحی و اجرای آثار معاصر هنری / معماری.
هدف آثار فرحی ارتقای سطح ارتباطی میان انسان‌ها و محیط ازپیش‌ساخته به یاری اصول بنیادین طراحی / حرکتی‌ است که خود بر پایه سیستم‌های طبیعی شکل گرفته‌اند. آثار فرحی عموماً در حیطه‌های معماری، طراحی لباس و طراحی تعاملی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، او در تولید وسایل تکمیلی و فن‌آوری روباتیک هم تخصص دارد و از آن ها در آثارش بهره می‌برد.
آثار فرحی در نقاط مختلفی از جهان به‌نمایش درآمده (مانند آرس الکترونیکا، لینز و کانتکست آرت میامی) و برخی مجلات و وب‌سایت‌ها به آن ها پرداخته‌اند (مانند وایرد، بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان، گاردین و فریم)، او همچنین جایزه‌هایی را مانند جایزه طراحی خلاقانه لیندا تیشل، جایزه‌ی ورد تکنولوژی – WTN – و نیز بورسیه راک هادسن و مَد ورک‌شاپ را از آن خود کرده است.
در کنار این‌ها او در دو پروژه تحقیقاتی (با سرمایه‌گذاری ناسا) درباره‌ی فن‌آوری بافتی روباتیک برای پرینت‌های سه‌بعدی (با هدف استفاده در ماه و مریخ) با پروفسور بهرخ خوشنویس همکاری کرده است.
رشته‌ی تحصیلی فرحی در دوره لیسانس و دو مدرک فوق لیسانس‌اش، معماری بوده است.

CARESS OF THE GAZE

احتمالاً جوجه تیغی ها را دیده اید هنگام احساس خطر تیغ های خود را آماده مبارزه می کنند. درباره ما نیز نوعی واکنش ترشح هورمونی به هنگام خطر صورت می گیرد. این پاسخی طبیعی، نه ارادی به محرک های خارجی است. اما در مقایسه جوجه تیغی و انسان تحریک مورد اول بیش تر بوده به گونه ای که برآمدگی های موج دار چشمگیری به روی عضلات جوجه تیغی شروع به حرکت می کند.
حالا می شود گفت لباس های بهناز فرحی که توسط چاپ سه بعدی ایجاد شده‎اند از همین واکنش غیرارادی پوست حیوانات الهام گرفته اند.
به عبارتی دیگر تلفیقی از حرکت عضلات مو، پر،تیغ جوجه تیغی و پولک های ماهی که در نتیجه یک سطح ناهمگن ایجاد می کند.
این قطعه لباسی که معمار و طراح تعاملی ایرانی طراحی کرده با دوربین حساس به خیره نگاه کردن انسان ساخته شده است.
هنگامی که دوربین تشخیص دهد فردی در حال نگاه به شما است، رشته های روی لباس مانند یک شقایق دریایی تکان می خورند و حتی به شما امکان می دهند سن و جنس شخص را تخمین بزنید. بهناز فرحی در توضیح لباس متحرک و منعطف خود در رابطه با الهام از طبیعت گفته است:
«پولک و فلس پوشش دهنده بدن ماهی بسیار سخت است اما در زیر آن یک ساختار نرم و انعطاف پذیر وجود دارد که که اجازه حرکت و خم و راست شدن را به ماهی می دهد.» منعطف کردن طرح در چاپگر سه بعدی یک مشکل است که فرحی با چاپ در امتدادهای شیب دار طرح بر مشکل انعطاف پذیری و دانسیته های مختلف غلبه کرده است. درست مانند پوست حیوانات حرکت پوشاک را شاهد هستیم البته این بار حرکت توسط یک حافظه تحریک کننده صورت می پذیرد.
همچنین در جلوی لباس یک دوربین نصب شده که حرکت چشم ناظر را دنبال کرده و بدان عکس العمل نشان می دهد.
فرحی در ادامه اضافه کرده که حرکت پوست طراحی شده نه از دیدگاه مورفولوژی بلکه از لحاظ رفتاری قابل ارزیابی است و این پاسخ به محرک های خارجی است که باعث زنده بودن آن می شود.
بهناز فرحی همچنین گفته لباس یکی از رابط های مهم بین بدن ما و محیط اطراف ماست، پس مهم است لباسی که می پوشیم، این که چه هستیم را تعریف کند.
هر وقت چنین لباس هایی بر اساس فناوری های نو طراحی می شود مردم و فعالان مد تصور می کنند این لباس ها زییایی لازم برای ورود به دنیای فشن را ندارند، اما دلیلی وجود ندارد که فکر کنیم این لباس نمی تواند زیبا و طبق مد باشد.

برخی افتخارات و جوایز

2017
برنده کمک هزینه تحقیقاتی USC Bridge Art + Science Alliance لس آنجلس، امریکا
2016
– برنده جایزه جهانی فناوری در طراحی، WTN لس آنجلس برنده نوآوری با طراحی جایزه لیندا تیشلر، امریکا
– مقام دوم بهترین مقاله ، ACADIA 2016 میشیگان، ایالات متحده امریکا
– فینالیست تجربی جایزه نوآوری توسط طراحی، امریکا
– برگزیده نهایی برای طراحی پاسخگو
– جایزه نوآوری تعاملی ، SXSW 2016 آستین ، ایالات متحده امریکا
2014
برنده بهترین پروژه دانشجویی، ACADIA 2014 لس آنجلس، امریکا
2013
برنده سازمان هنر جنبشی ساحل بوتون، ایالات متحده امریکا
2010
مقام دوم مسابقه میرمیران تهران، ایران
2008
مقام سوم مسابقه باغ نور تهران، ایران

منبع: ماهنامه دنیای پردازش